Δημοσιεύθηκε : Παρασκευή, 26 Μαρτίου 2010
ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΙΛΙΑΣΤΕΣ
Μόνο η αλήθεια του Θεού σώζει τον άνθρωπο. Αυτή η αλήθεια μας φανέρωσε ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός. Ήρθε στον κόσμο για να "κηρύξει το ευαγγέλιο του Θεού" (Μαρκ. 1,14). Να διδάξει και να "μαρτυρίσει την αλήθεια"(Ιω. 18,37). Γνωρίζοντας, λοιπόν ο άνθρωπος την αλήθεια του Χριστού ελευθερώνεται από την αμαρτία (Ιω. 8,32). Υπακούοντας σ' αυτήν μετέχει στην αληθινή ζωή (Ιω. 14,6)
Απέναντι στην αλήθεια του Θεού βρίσκεται η πλάνη και η αίρεση. Η πλάνη αρνείται την αλήθεια και η αίρεση τη νοθεύει. Έτσι ο άνθρωπος που έπεσε σε πλάνη ή παρασύρθηκε απο την αίρεση χάνει τη δυνατότητα της σωτηρίας.
Η Εκκλησία που είναι "ο στύλος και το στήριγμα της αλήθειας"( Ά Τιμ. 3,15), απο τα πρώτα χρόνια ακόμη, αγωνίστηκε σκληρά να κρατήσει ακέραιη και ανόθευτη την αλήθεια, που μας παρέδωσε ο Χριστός. Η συνεχής φροντίδα των Αποστόλων και των διαδόχων τους ήταν να προφυλάξουν τους χριστιανούς από τις πλανεμένες διδασκαλίες, τους "ψευδοδιδασκάλους" και τους "ψευδοπροφήτες (Ματθ. 7,15 ΄Β Πετρ. 2,1 Ά Ιω. 4,1 )
Ανθρώποι αιρετικοί που προσπάθησαν να διαστρέψουν την αλήθεια (Πραξ. 20,30), εμφανίστηκαν πολλοί. Τέτοιοι παλαιότερα ήταν οι Αρειανοί, οι Πνευματομάχοι, οι Εικονομάχοι και άλλοι. Αιρετικοί υπάρχουν και στις μέρες μας. Εξίσου επικίνδυνοι με τους παλιούς, και υπηρετώντας τον ίδιο πάντα στόχο: κηρύσσοντας "διεστραμμένα" να αποσπούν τους χριστιανούς "οπίσω αυτών". Στην αίρεση τους.
Απο τους πιό επικίνδυνους αιρετικούς των ημερών μας είναι και οι Χιλιαστές. Σ' αυτούς αναφέρονται τα παρακάτω. Σκοπό έχουν να σε πληροφορήσουν για το τι πρέπει να γνωρίζεις γι' αυτούς. Διάβασε τα με προσοχή. Προσπάθησε ν' ανταποκριθείς σε οτι με αγάπη σου ζητάμε. Κάνε να φτάσει και σε χέρια άλλων αδελφών μας, που πιθανόν βρίσκονται σε άγνοια ή ακόμη και σε κίνδυνο.
"Προσέχετε τους ψευδοπροφήτες, οι οποίοι σας έρχονται με ένδυμα προβάτων, ενώ μέσα τους είναι λύκοι αρπακτικοί"
Ο ΚΥΡΙΟΣ (Ματθ. 7,15)
ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙ ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΕΚΕΙΝΟΙ.
Οι πιό βασικές αλήθειες τις πίστεως μας σε αντίθεση με τους Χιλιαστές που είναι από τους πιό φοβερούς αιρετικούς όλων των εποχών, διότι υιοθέτησαν και κηρύττουν τις περισσότερες από τις πλάνες, που στηρίχτηκαν κατά καιρούς από διάφορους αιρεσιάρχες. Σ' αυτές πρόσθεσαν και πολλές άλλες. Εδώ απλώς αναφέρουμε τις μεγαλύτερες.
ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ1.Βασική αλήθεια του Χριστιανισμού είναι η πίστη στην Αγία Τριάδα. Ο Θεός είναι Ένας κατά την ουσία αλλά ταυτόχρονα Τριαδικός, δηλαδή τρία Πρώσοπα, ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα.
2. Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός είναι "Θεός αληθινός εκ Θεού αληθινού". Γεννημένος προαιώνια από το Θεό Πατέρα, είναι της ίδιας ουσίας και της φύσεως μ' Εκείνον. Όντας λοιπόν τέλειος Θεός, έγινε και τέλειος άνθρωπος "δια την ημετέραν σωτηρίαν"
3. Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρώσοπο της Αγίας Τριάδος. Όπως ο Υιός, που γεννιέται από το Θεό Πατέρα, είναι της ίδιας φύσεως μ' Εκείνον, έτσι και το Άγιο Πνεύμα, που εκπορεύεται επίσης απο τον Πατέρα (Ιω. 15,26), είναι πάλι της ίδιας φύσεως και της ίδιας ουσίας, δηλαδή Θεός.
4. Ο άνθρωπος δεν αποτελείται μόνο απο σώμα. Έλαβε από το δημιουργό Θεό και ψυχή, που είναι αθάνατη. Ακόμη δεχόμαστε πώς η ζωή συνεχίζεται και μετά το θάνατο μάς.
5. Για μας τους Ορθοδόξους η Παναγία είναι "η μητέρα του Κυρίου" μας
6. Εμείς τιμούμε τους Αγίους του Θεού, δηλαδή εκείνους που αφιέρωσαν ολόκληρη τη ζωή τους στο Θεό και έζησαν ακολουθώντας πιστά το θέλημα Του. Δεχόμαστε ακόμη πως αυτή η μετοχή τους στη θεία ζωή, τους δίνει τη δυνατότητα να μεσιτεύσουν στο Θεό για μας.
7. Ως χριστιανοί ανήκουμε στην Εκκλησία, που είναι το σώμα του Χριστού μας. Σωζόμαστε μόνο όταν είμαστε μέλη της Εκκλησίας και όταν γινόμαστε μέτοχοι της θείας χάριτος μέσω των μυστηρίων, που συνέστησε και παράδωσε ο ίδιος ο Λυτρωτής μας Ιησούς.
8. Ο Σταυρός του Κυρίου μας είναι το καύχημα όλων των πιστών, αφού επάνω του θυσιάστηκε ο Λυτρωτής μας. Τον τιμούσαν και τον προσκυνούσαν οι χριστιανοί ήδη από τα αποστολικά χρόνια. Έτσι κι εμείς εξακολουθούμε να τον σεβόμαστε και να τον προσκυνούμε.
9. Οι Ορθόδοξοι τιμούμε και ασπαζόμαστε τις ιερές εικόνες. Όχι βέβαια, τα ξύλα, αλλά τα εικονιζόμενα ιερά πρόσωπα.
ΧΙΛΙΑΣΜΟΣ.
1. Οι Χιλιαστές όχι μόνο απορρίπτουν την πίστη στον Τριαδικό Θεό, αλλά φτάνουν να γράφουν πώς η Τριαδική διδασκαλία προέρχεται από τη "διάνοια του Σατανά" ( Άρα λένε πώς ένας Άγιος Σπυρίδονας αποδυκνείοντας αυτά σκεφτόταν απο τον Σατανά)
2. Οι Χιλιαστές, όπως ο παλιός αιρεσιάρχης Άρειος, που καταδικάστηκε απο την Ά οικουμενική Σύνοδο, αρνούνται τη θεότητα του Χριστού μας και διδάσκουν πως είναι κτίσμα, δηλαδή δημιούργημα του Θεού. Αυτή και μόνο η πλάνη τους δείχνει πως είναι "αντίχριστοί"
3. Για το Άγιο Πνεύμα οι Χιλιαστές προχωρούν ακόμη πιό πέρα και από τους παλιούς Πνευματομάχους, που καταδίκασε η ΄Β οικουμενική Σύνοδος. Δεν παραδέχονται όχι μόνο τη θεότητα Του, αλλά ούτε και την πρωσοπική Του υπόσταση. Το θεωρούν απλώς ενεργό δύναμη του Θεού.
4. Οι Χιλιαστές δεν πιστεύουν στην αθανασία της ψυχής, όπως παλιά οι Θνητοψυχίτες. Γι' αυτούς ο άνθρωπος είναι μόνο σώμα. Ότι ονομάζουμε ψυχή, έιναι απλώς η ζωή, όπως ακριβώς η ζωή των ζώων. Πεθαίνοντας ο άνθρωπος περιέρχεται στην ανυπαρξία. Εκμηδενίζεται.
5. Οι Χιλιαστές δεν αναγνωρίζουν την Παναγία ως Θεοτόκο και παρερμηνεύοντας , όπως το συνηθίζουν, διάφορα χωρία της Γραφής, απορρίπτουν οτι υπήρξε Αειπάρθενος.
6. Οι Χιλιαστές αρνούνται την ύπαρξη των Αγίων και επομένως τις μεσιτείες τους και την τιμητική προσκύνηση τους εκ μέρους των πιστών. Και είναι φυσικό, αφού δέχονται πως οι άνθρωποι- άρα και οι Άγιοι - μετά το θάνατο τους εκμηδενίζονται.
7. Οι Χιλιαστές δεν πιστεύουν στην Εκκλησία. Αρνούνται τη σωστική χάρη των μυστηρίων. Πολεμούν και διαβάλλουν τους κληρικούς.
8. Οι Χιλιαστές δεν χρησιμοποιούν και δεν τιμούν το Σταυρό. Είναι χαρακτηριστικό: Δεν κάνουν ποτέ το σημείο του σταυρού! Φτάνουν μάλιστα ν' αποκαλούν εμάς τους χριστιανούς που τον κάνουμε ειδωλολάτρες!
9. Οι Χιλιαστές είναι εικονομάχοι. Όχι μόνο δεν τιμούν και δεν προσκυνούν τις εικόνες αλλά τις χλευάζουν και τις καταπατούν.
ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ.
Ασφαλώς κάτι έχεις ακούσει για τους Χιλιαστές. Ακόμη είναι πιθανό να έχουν χτυπήσει και την πόρτα του σπιτιού σου ή να τους είδες κάπου (στη λαϊκή αγορά, σε μια πλατεία, σε κάποιο δρόμο), να πουλούν τα βιβλία και τα περιοδικά τους. Λοιπόν, τι ακριβώς είναι οι Χιλιαστές;
Πρόκειται για μιά ύπουλη και επικίνδυνη αίρεση. Μια ξενόφερτη και ξενοκίνητη οργάνωση. Μια τεράστια πολυεθνική μετοχική εταιρία, που εδρεύει στο Μπρούκλιν της Αμερικής και από εκεί, μέσω βιβλίων και περιοδικών της που διοχετεύει σ' ολόκληρο τον κόσμο, κηρύττει τις πιό χοντροκομμένες πλάνες και επαναλαμβάνει τις περισσότερες από τις αντιχριστιανικές διδασκαλίες, που μέχρι σήμμερα υποστήριξαν οι διάφοροι αιρετικοί.
Η οργάνωση των Χιλιαστών (" Βιβλική και Φυλλαδική Εταιρία Σκοπιά") ξεκίνησε τον περασμένο αιώνα (1881). Ιδρυτής και πρώτος αρχηγός της υπήρξε ο αμερικανοεβραίος έμπορος Κάρολος Ρώσσελ.
Οι Χιλιαστές μας παρουσιάζονται με διάφορα ονόματα. Είναι κι αυτό ένα από τα πολλά τεχνάσματα τους. Αλλάζουν συχνά όχι μόνο ονόματα αλλά και διδασκαλία, όταν αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντα τους.
Τα πιό γνωστά ονόματα τους είναι Χιλιαστές και μάρτυρες του Ιεχωβά. ΧΙΛΙΑΣΤΕΣ ονομάστηκαν,. γιατί πιστεύουν πως ο Χριστός θα έρθει στη γή για να εγκαθιδρύσει μιά επίγεια βασιλεία, που θα διαρκέσει χίλια χρόνια. Έφτασαν μάλιστα να ορίσουν και χρονολογίες για "το τέλος του πονηρού κόσμου" και την έναρξη της βασιλείας, που βέβαια, διαψεύστηκα. Η τελευταία χρονολογία που είχαν ορίσει ήταν το φθινόπωρο του 1975. Για μιά ακόμη φορά έπεσαν έξω και γελοιοποιήθηκαν!
Οι Χιλισαστές θέλουν να αποκαλούνται ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ. Με την ονομασία αυτή "Γιεχωβάδες") είναι και πιό γνωστοί στο λαό μας. Γιατί θέλουν να ονομάζονται έτσι; Διότι ισχυρίζονται πως ο Θεός πρέπει να αποκαλείται μόνο με το εβραϊκό του όνομα "Ιεχωβά". Όποιος δεν ονομάζει έτσι τον Θεό δεν σώζεται! Ο ισχυρισμός αυτός είναι τελείως αστήρικτος. Όχι μόνο διότι ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη ονομάζεται ακριβέστερα "Γιαχβέ" αλλά και διότι το όνομα αυτό δεν είναι το μοναδικό. Στην Π. Διαθήκη υπάρχουν κι άλλα ονόματα του Θεού (Ων, Θεός Αβρααμ κ.τ.λ.).
Τελευταία οι Χιλιαστές διεκδικούν ακόμη και το όνομα του ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥ. Ωστόσο, είναι ολοφάνερο πως το κάνουν για να εξαπατήσουν τους απλούς και ακατόπιστους αδελφούς μας. Χριστιανοί είναι μόνο εκείνοι που πιστεύουν στο Χριστό. Όσοι αρνούνται τη θεότητα Του, όπως οι Χιλιαστές, είναι αντίχριστοι.
" Αγαπητοί, να μην πιστεύεται σε κάθε πνεύμα, αλλά να δοκιμάζεται τα πνεύματα, εάν είναι από το Θεό, διότι πολλοί ψευδοπροφήτες βγήκαν στον κόσμο"
ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ( Ά Ιω. 4,1)
ΠΩΣ ΔΡΟΥΝ.
Μιλώντας για την οργάνωση των μαρτύρων του Ιεχωβά, θα πρέπει να καταλάβουμε καλά πως πρόκειται για ένα κολοσσιαίο οικονομικό οργανισμό. Με κέντρο το Μπρούκλιν της Αμερικής η οργάνωση κατευθύνει μιά απίθανη προσηλυτιστική προπαγάνδα, για την οποία διατίθενται ανυπολόγιστα οικονομικά μέσα και στην οποία στρατεύονται τα ατυχή θύματα της χιλιαστικής πλάνης.
Κάθε μάρτυρας του Ιεχωβά είναι ένα εξάρτημα αυτού του τεράστιου μηχανισμού και όργανο των σχεδίων του Μπρούκλιν. Ο "ζήλος" που βλέπουμε να έχουν, δίδοντας τα έντυπα τους και κηρύττοντας τις ιδέες τους, είναι αποτέλεσμα ψυχολογικού καταναγκασμού.
Το πιο σπουδαίο έργο των Χιλιαστών είναι η εξάπλωση των διδασκαλιών τους και η διάδοση των βιβλίων και των περιοδικών τους όπως η "ΣΚΟΠΙΑ" και το "ΞΥΠΝΑ". Είναι τόσο μεγάλη η πλύση εγκεφάλου που υφίστανται, ώστε τους κάνει να πιστεύουν πώς αυτό που κάνουν είναι το πιό σπουδαίο έργο και ότι αποτελεί υπηρεσία και λατρεία πρός τον Ιεχωβά!
Το σκοπό αυτό υπηρετεί ο μηχανισμός και η ιεραρχία της οργανώσεως που έχουν, το άφθονο χρήμα που ξοδεύουν και εισπράττουν, οι συναθροίσεις που πραγματοποιούν, τα συνέδρια που οργανώνουν.
Οι Χιλιαστές κινούνται παντού:
Επισκέπτονται συνοικίες και γυρίζουν απο σπίτι σε σπίτι.
Κυκλοφορούν στους δρόμους, τις πλατείες, τις στάσεις των λεωφορείων, και σταματούν ανύποπτους διαβάτες.
Στέκονται στους φωτεινούς σηματοδότες των δρόμων προτείνοντας τα περιοδικά τους σε οδηγούς αυτοκινήτων.
Τελευταία εμφανίζονται και στους χώρους των λαϊκών αγορών.
Οι Χιλιαστές αρέσκονται να ονομάζονται και "σπουδαστές των Γραφών". Κρατούν πάντοτε στα χέρια ή στις τσάντες τους την Αγία Γραφή και είναι έτοιμοι, αν χρειαστεί, ν' αρχίσουν να αραδιάζουν επιλεγμένα βιβλικά χωρία. Μην τους πιστεύεις. Για τους Χιλιαστές πάνω απο την Αγία Γραφή βρίσκεται το περιοδικό "ΣΚΟΠΙΑ". Τα χωρία της Αγίας Γραφής, που παρερμηνεύουν φρικτά, τα χρησιμοποιούν για να εξαπατήσουν τους αφελείς.
Ένα από τα πολλά τεχνάσματα που χρησιμοποιούν οι Χιλιαστές, είναι και η ευγένεια. Χτυπώντας την πόρτα ενός σπιτιού εμφανίζονται γλυκομίλητοι και χαμογελαστοί. Προσοχή! Δεν είναι αυθόρμητη η συμπεριφορά τους. Έχουν πάρει οδηγίες γι' αυτό. Και το κάνουν για να ξεγελάσουν τα υποψήφια θύματα τους.
ΠΩΣ Ν' ΑΝΤΙΔΡΟΥΜΕ.
Πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε καλά: Οι μάρτυρες του Ιεχωβά είναι πολύ επικίνδυνοι.Τόσο για τις φοβερές πλάνες που διδάσκουν όσο και για το σύστημα που ακολουθούν, προκειμένου να μας αιχμαλωτίσουν στην αίρεση τους. Είναι ανάγκη, λοιπόν, να είμαστε πάντοτε προσεκτικοί και ν' αντιδρούμε σωστά.
Αν χτυπήσουν την πόρτα μας, θα τους διώξουμε χωρίς καμιά συζήτηση. Είναι αφέλεια να πιστεύουμε πως με τη συζήτηση μαζί τους είναι πιθανό να τους βοηθήσουμε. Δεν έρχονται να μας ακούσουν. Έρχονται για να πλασάρουν το δηλητήριο της πλάνης τους, ακολουθώντας καλά μελετημένο και δοκιμασμένο σχέδιο. Συζήτηση μαζί τους σημαίνει γι' αυτούς πως δείξαμε ενδιαφέρον. Θ' ανοίξουν καρτέλα με τα στοιχεία μας. Και μετά από λίγες μέρες θα μας ξανάρθουν.
Μακριά από τα χέρια μας τα περιοδικά τους "ΣΚΟΠΙΑ" και "ΞΥΠΝΑ", καθώς και τα διάφορα βιβλία τους. Ούτε μια δραχμή για τον κορβανά (ταμείο) των μαρτύρων του Ιεχωβά. Δεν αγοράζουμε, λοιπόν, τίποτε και δεν δεχόμαστε τίποτε, έστω κι αν μας το προσφέρουν δωρεάν.
Αν εμφανιστούν Χιλιαστές στη συνοικία και τη γειτονιά μας, δεν φτάνει εμείς μόνο να μην τους ανοίξουμε την πόρτα. Πρέπει να ενημερώσουμε σχετικά και τους άλλους ενοίκους της πολυκατοικίας ή τους γείτονες μας. Να ξέρουν κι εκείνοι για τι πρόκειται. Ακόμη ας φροντίσουμε αμέσως να ειδοποιήσουμε και τον εφημέριο της ενορίας μας.
Τους ιερείς μας ακόμη ενημερώνουμε, αν μάθουμε πως σε κάποιο σπίτι της γειτονιάς μας γίνονται συναθροίσεις Χιλιαστών ή ακόμη αν πληροφορηθούμε πως κάποιος αδελφός μας χριστιανός κινδυνεύει να πέσει στα δίχτυα τους.
Δεν παραλείπουμε επίσης να επισημαίνουμε τον κίνδυνο και στους συγγενείς και φίλους μας και να τους συνιστούμε να μη δέχονται επισκέψεις Χιλιαστών στα σπίτια τους.
Είναι χρήσιμο και για μας τους ίδιους, αλλά και για να μπορέσουμς να προστατεύσουμς και άλλους, να είμαστε κατατοπισμένοι πάνω στα όσα διδάσκουν οι Χιλιαστές. Υπάρχουν σήμερα αξιόλογα αντιχιλιαστικά βιβλία, που μπορεί ο εφημέριος μας να υποδείξει ή και μόνοι μας να αναζητήσουμε στα χριστιανικά βιβλιοπωλεία.
ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ.
Είμαστε ορθόδοξοι χριστιανοί. Ο Κύριος μας ζητά ν' αγαπάμε όλους τους ανθρώπους. Επομένως και τους Χιλιαστές, που έπεσαν θύματα μιας καταχθόνιας προπαγάνδας.
Λυπούμαστε βαθιά γιατί πρόδωσαν την πίστη τους κι απομακρύνθηκαν από την αλήθεια του Χριστού. Εκείνο που θέλουμε και προσευχόμαστε, είναι να τους φωτίσει ο Θεός να επιστρέψουν στο φώς και στην ορθή πίστη.
Αν κάτι αποστρεφώμαστε, αυτό δεν είναι οι μάρτυρες του Ιεχωβά, αλλά οι φρικτές αιρέσεις που υποστηρίζουν και προσπαθούν με λυσσαλέο πείσμα να μας επιβάλλουν.
Ανήκουμε ως χριστιανοί στην ορθόδοξη Εκκλησία του Χριστού, δηλαδή την Εκκλησία που κράτησε ανόθευτη κι απαραχάρακτη την αλήθεια, την οποία αποκάλυψε στους ανθρώπους ο Χριστός μας και μας παρέδωσαν οι Απόστολοι του.
Αυτό ασφαλώς αποτελεί για μας ένα υψηλό προνόμιο και μια μεγάλη τιμή. Ταυτόχρονα όμως, γεννά και ορισμένες υποχρεώσεις. Έχουμε χρέος να γνωρίζουμε την πίστη μας. Ποιά είναι η διδασκαλία της Εκκλησίας μας.Ιδιαίτερα οφείλουμε να μελετούμε την Αγία Γραφή, που είναι ο ζωντανός λόγος του Θεού. Πρέπει να τονίσουμε πως, αν οι Χιλιαστές καταφέρνουν μερικές φορές να εξαπατούν, αυτό γίνεται γιατί πολλοί απο μας τους χριστιανούς είμαστε ακατατόπιστοι στα θέματα της πίστεως.
Η ορθόδοξη πίστη, ωστόσο, δεν είναι μόνο υπόθεση γνώσεως. Κυρίως είναι ορθός τρόπος ζωής. Ο Χριστός καλεί όλους μας όχι απλώς να Τον γνωρίσουμε, αλλά να ζήσουμε τη δική Του ζωή μέσα στην Εκκλησία που ο ίδιος ίδρυσε.
Η συνεπής χριστιανική ζωή όλων μας είναι η πιο πειστική απόδειξη ότι η πίστη μας είναι η μόνη ορθή πίστη.Ο χριστιανός που ζει ενωμένος με το Χριστό με τη συχνή προσευχή, με τακτική συμμετοχή στα μυστήρια και την κοινή λατρεία, τη ζωή και τα έργα της ενορίας του, βρίσκεται σε ασφάλεια.
Ανήκοντας οργανικά και όχι τυπικά στα λογικά πρόβατα της ποίμνης του Χριστού, που είναι η Εκκλησία, δεν κινδυνεύεις από τους λύκους, τους διάφορους δηλαδή αιρετικούς ( Ιω. 10,1-16)